ลูกปิงปองจะถูกตีออกไปจากหน้าไม้ได้แรงมากน้อย ขึ้นกับว่าในจังหวะที่ไม้กระทบลูกมีแรงโมเมนตัมถ่ายทอดออกมาจากหน้าไม้สู่ลูกปิงปองได้มากเท่าใด ตามหลักแล้วยิ่งมีมวลมากขึ้นก็ย่อมเกิดแรงโมเมนตัมมากขึ้น (p=mv) แต่คงไม่มีใครเอาไม้ปิงปองผูกติดกับหน้าอกไว้แล้วใช้ลำตัวโถมน้ำหนักเข้าใส่ลูกปิงปองหรอกใช่ไหม โมเมนตัมที่จะถ่ายเทเข้าใส่ลูกปิงปองต้องเกิดจากไม้ที่เหวี่ยงด้วยความเร็วสูงสุด ซึ่งได้จากการถ่ายเทโมเมนตัมภายในร่างกายจากอวัยวะส่วนใหญ่ไปสู่อวัยวะส่วนย่อย จากขาไปสะโพก จากสะโพกไปสู่ไหล่ จากไหล่ไปสู่แขนท่อนบน จากแขนท่อนบนไปสู่แขนท่อนล่าง จากแขนท่อนล่างไปสู่มือ จากมือไปสู่ไม้ปิงปอง และสุดท้ายจากไม้ปิงปองไปสู่ลูกปิงปอง หาใช่ใช้แรงจากขาข้ามขั้นไปสู่ไม้ปิงปองแม้แต่น้อย

ภาพแสดงการเคลื่อนไหวต่อไปนี้ บอกอะไรท่านบ้าง

แรงที่ใช้ตีลูกปิงปองเบาๆที่มีน้ำหนักประมาณ 2.7 กรัม ไม่ได้เกิดจากแรงของหน้าไม้ที่กระทบลูกปิงปองออกไปเท่านั้น หากยังต้องอาศัยแรงที่เกิดจากการประสานงานกันของการเหวี่ยงแขนช่วงหัวไหล่ การสะบัดแขนช่วงข้อศอก การบิดลำตัวหรือบิดเอว และการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังไปเท้าหน้า เมื่อประสานแรงจากอวัยวะเหล่านี้ให้ถูกจังหวะเวลาจะช่วยทำให้สามารถตีลูกออกไปได้แรงที่สุดโดยออกแรงน้อยที่สุดหรือนัยหนึ่งช่วยประหยัดแรงนั่นเอง ต่างจากนักปิงปองมือใหม่ที่ตีลูกโดยใช้แรงจากการเหวี่ยงแขนอย่างเดียว พอตีได้ไม่นานก็จะเหนื่อยเมื่อยล้าช่วงแขน

การถ่ายทอดแรงที่ดีเริ่มจากการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้า โดยการถ่ายทอดแรงตามแนวเส้นตรงทำให้เกิด linear momentum เป็นแรงที่มากพอที่จะเคลื่อนสะโพกซึ่งเป็นส่วนที่มีน้ำหนักมากที่สุดของร่างกาย จากนั้นร่างกายส่วนบนจะหมุนตามกลายเป็นแรงแบบ angular momentum โดยใช้แกนกลางของลำตัวตามแนวตั้งเป็นจุดศูนย์กลางของการหมุน

พอลำตัวส่วนบนหมุนก็จะดึงแขนท่อนบนให้เหวี่ยงตามโดยมีหัวไหล่เป็นจุดหมุน พอแขนท่อนบนเหวี่ยงออกก็จะดึงแขนท่อนล่างให้หมุนตามโดยใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุน

จากภาพ 1-5 เป็นช่วงปล่อยแรงจากขามาสู่แขนจนกระทั่งตีลูกออกไป โปรดสังเกตว่าช่วงขามีการถ่ายแรงจากขาหลังมาขาหน้า เริ่มจากขาหลังงอมากหน่อยเพื่อทิ้งน้ำหนักลงที่ขาหลัง 70% และในจังหวะที่ไม้กระทบลูกนั้นขาหลังและขาหน้างอพอๆกันแสดงถึงน้ำหนักได้ถ่ายเทมาที่ขาทั้งสองเท่าๆกันแล้ว โดยยังคงรักษาตำแหน่งแกนกลางของลำตัวให้คงอยู่ในตำแหน่งเดิมหรือเคลื่อนตามแรงไปข้างหน้าเพียงเล็กน้อยเท่านั้น 

นอกจากนี้ตำแหน่งของหัวไหล่ยังเคลื่อนที่ตามการเหวี่ยงแขนไปด้านหน้าเพียงเล็กน้อย เพื่อใช้หัวไหล่เป็นจุดหมุนให้แรงที่ส่งต่อมาจากลำตัวถ่ายทอดแรงไปยังแขนได้ความเร็วสูงสุด จากนั้นจะมีการเหวี่ยงแขนท่อนบนจากแนวด้านหลังมาจนถึงตำแหน่งข้างลำตัวแล้วสะบัดแขนท่อนล่างโดยใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุนซึ่งจะเหวี่ยงไปข้างหน้าเร็วมากจนเห็นภาพเบลอ ไม่น่าเชื่อว่าการถ่ายทอดแรงจากขาและลำตัวเพียงเล็กน้อยจะสามารถสร้างแรงตีได้มากขนาดนี้ พอพ้นจังหวะที่ไม้กระทบลูกออกไปจึงปล่อยให้ลำตัวเคลื่อนที่ตามการถ่ายน้ำหนักได้ตามอิสระ

คราวนี้มาดูการออกแรง Loop ดูบ้าง จะเห็นว่าเขาใช้แรงดีดของขาและเอวเพื่อส่งแรงขึ้นในแนวดิ่ง โดยใช้การดีดขาเพื่อผลักสะโพกขึ้นไปตรงๆในระยะทางที่สั้นมาก สังเกตรูปที่ 1-6 ว่าระดับเอวตั้งแต่ช่วงอัดแรงจนถึงช่วงที่ไม้กระทบลูกนั้น เอวยังคงอยู่ในระดับต่ำกว่าระดับโต๊ะด้วยซ้ำ

เมื่อ follow through ตามวงเหวี่ยงไปแล้ว ถ้ายังเหยียดแขนยืดออกไปไกลๆนอกลำตัว กว่าจะออกแรงลากแขนกลับมาตั้งท่าเตรียมพร้อมก็ต้องใช้แรงและเสียเวลานาน จึงแนะนำให้หุบแขนท่อนบนเข้าแนบชิดตัวเอาไว้แล้วจึงบิดเอวเพื่ออัดแรงจะทำได้ง่ายและเร็วกว่ามาก ขอให้สังเกตช่วงอัดแรงว่า นักปิงปองจีนเหวี่ยงแขนท่อนบนไปข้างหลังเพื่ออัดแรงน้อยกว่าแขนท่อนล่าง ไม่ใช่เพราะว่าเขาไม่ได้เหวี่ยงแขนท่อนบนไปข้างหลังในจังหวะที่ลูกกำลังกระเด้งขึ้น แต่เขาได้ตั้งท่าเตรียมพร้อมให้แขนท่อนบนแนบลำตัวพร้อมไว้ก่อนเสมอแล้วบิดลำตัวไปด้านหลังเพื่ออัดแรงจึงดูเหมือนว่าแขนท่อนบนถูกเหวี่ยงไปด้านหลังเยอะมาก

กว่าจะถ่ายน้ำหนักเข้าหาลูกได้แบบนี้ต้องฝึกฝนกันอย่างไร มาดูวิดีโอนี้กัน

เมื่อ follow through ไปจนสุด น้ำหนักตัวต้องลงไปที่เท้าหน้า สะโพกต้องขยับเล็กน้อยจากขวามาซ้ายหรืออยู่ตำแหน่งเดิม ต่างจากวิธีผิดๆที่มักใช้กัน เช่น หมุนตัวถ่ายน้ำหนักผิดจากเท้าหน้ามาเท้าหลัง หรือใช้การหมุนเอวอย่างเดียวไม่ได้ถ่ายน้ำหนักจะเห็นว่าสะโพกหมุนตัวจากซ้ายมาขวา(ของตัวผู้เล่น)ตามเด็กที่เห็นในวิดีโอข้างบนนี้

ดูให้ชัดๆกันอีกที่ว่า เมื่อถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้าแล้ว ตำแหน่งสะโพกเป็นอย่างไร

เพื่อนชี้มือไปที่นักปิงปองที่กำลังซ้อม topspin กันอยู่ บอกว่าขอให้ดูเป็นตัวอย่าง เห็นไหมว่าเขาตีได้ดีอย่างไร เห็นไหมว่าเขาใช้แขนเหวี่ยงอย่างไร ผมดูตามแล้วก็นึกในใจว่า ที่เห็นว่าเขาตีได้ดีนั้น ยังไม่ดีนักหรอก แค่ตีลูกลงโต๊ะได้ต่อเนื่องหลายๆลูกติดกัน ยังไม่ได้หมายความว่าควรฝึกเลียนแบบเขาเป็นตัวอย่าง หลายคนอ่านมาถึงตรงนี้แล้วคงคิดในใจว่า ฝึกเลียนแบบแชมป์ปิงปองจาก YouTube ดีกว่าตั้งเยอะ

YouTube มีวิดีโอให้ดูเยอะแยะ ส่วนใหญ่เป็นวิดีโอแสดงการตีปิงปองของแชมป์ แต่ไม่ค่อยมีวิดีโอแสดงการตีปิงปองแบบผิดๆให้ดู ซึ่งถ้าไม่มีคำอธิบายภาษาไทยหรือภาษาอังกฤษประกอบ มักดูแล้วเชื่อกันไปว่านั่นเป็นท่าตีที่ถูกต้องทั้งๆที่ผิด อย่างวิดีโอแสดงการฝึกซ้อมของเด็กคนนี้

เด็กคนนี้เล่นปิงปองได้คล่องแคล่วทั้งโฟร์แฮนด์และแบ็คแฮนด์ แต่เขาถ่ายน้ำหนักตัวจากเท้าหลังมาเท้าหน้าไม่เป็น ทำให้ต้องพึ่งแรงจากร่างกายส่วนบนเป็นหลัก อีกทั้งยังเหวี่ยงแขนอัดแรงในจังหวะ backswing น้อยมาก แรงที่ใช้ตีออกไปเกิดขึ้นหลังจากที่ไม้กระทบลูก ทำให้ตีเหมือนบล้อคลูกโดยใช้แรงของคู่ซ้อมที่ตีมาสะท้อนกลับไปมากกว่าการใช้แรงของตัวเอง นอกจากนี้เวลาตีหัวยังส่ายไปส่ายมามากเกินควรตามลักษณะของการใช้ร่างกายส่วนบน

ตอนแรกที่ผมฝึกตีปิงปองก็ไม่ได้ต่างจากเด็กคนนี้เท่าใดนัก ถ้าไม่มีใครตักเตือนจะไม่รู้ตัวเลยว่า ท่าที่ใช้อยู่นั้นยังใช้ไม่ได้ ยังไม่ดีนักหรอก แม้ว่าจะฝึกจนกระทั่งสามารถตีได้แรง เร็ว เลียดเน็ต หมุนจัด และลงตำแหน่งปลายโต๊ะตามที่ต้องการแล้วก็ตาม แต่แรงที่ใช้ตีลูกออกไปยังไม่มีคุณภาพเต็มที่เพราะไม่รู้จักถ่ายน้ำหนักและหมุนอวัยวะส่วนต่างๆตามการเหวี่ยงแขนให้ถูกจังหวะ

นักปิงปองสามารถตรวจสอบการถ่ายน้ำหนักและวงเหวี่ยงด้วยตัวเองได้โดยจับผ้าขนหนูผืนสั้นๆไว้ในมือแทนไม้ปิงปองแล้วทดลองเหวี่ยงแขนและถ่ายน้ำหนักดูว่า ผ้าขนหนูสะบัดไปเองมากหรือน้อยเพียงใด

ท่าแรกให้ทดสอบการถ่ายน้ำหนักอย่างเดียวก่อนโดยแนบแขนท่อนบนไว้ติดกับลำตัวและเกร็งแขนท่อนล่างไว้ไม่ให้ขยับตาม แล้วลองถ่ายน้ำหนักตามแบบที่ตัวเองใช้อยู่ คอยสังเกตว่าผ้าขนหนูขยับเองมากหรือน้อย

จากนั้นทดลองถ่ายน้ำหนัก หมุนลำตัว หมุนแขนท่อนบน และหมุนแขนท่อนล่างตามลำดับ (วงกลมที่แสดงในภาพแสดงถึงการเหวี่ยงโดยมีจุดศูนย์กลางเป็นจุดหมุน) ถ้าเห็นผ้าขนหนูสะบัดแรงขึ้นมาก แสดงว่าสามารถจัดลำดับการถ่ายทอดแรงไปสู่ปลายมือได้ดีขึ้น เมื่อเปลี่ยนผ้าขนหนูเป็นไม้ปิงปองย่อมตีได้แรงอย่างมีคุณภาพ

นักปิงปองยุโรปมีร่างกายสูงใหญ่และมีน้ำหนักมาก กว่าจะขยับตัวหรือเหวี่ยงแขนได้ต้องออกแรงมากตามไปด้วย ดังนั้นจึงแก้ปัญหาด้วยการลดรัศมีของวงเหวี่ยงลง แทนที่จะใช้การเหวี่ยงแขนทั้งท่อนโดยเหยียดแขนตรง ก็เปลี่ยนมาเป็นการงอแขนช่วงข้อศอกไว้แล้วใช้การสะบัดแขนช่วงสั้นๆและใช้ข้อมือสะบัด ส่วนนักปิงปองจีนมีร่างกายที่เล็กกว่าและฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อไว้ดีมาก จึงสามารถเหวี่ยงแขนที่เหยียดตรงได้ง่ายกว่า

ไม่ว่าจะเป็นนักปิงปองยุโรปหรือจีน พอเหวี่ยงแขนตีลูกปิงปองออกไปแล้ว ต้องหาทางดึงแขนกลับมาตั้งท่าอัดแรงไว้สำหรับโต้ตอบลูกถัดไปให้เร็วที่สุดและต้องยังคงรักษาสมดุลของร่างกายไว้ด้วยเพื่อพร้อมที่จะตีลูกถัดไปได้โดยไม่เสียหลักและสามารถถ่ายเทน้ำหนักได้เต็มที่

รูปแรก Ma Long เหวี่ยงแขนอัดแรงไว้เกือบเต็มที่ในจังหวะที่ลูกปิงปองกระทบโต๊ะ พอลูกปิงปองกระเด้งขึ้นก็จะเหวี่ยงแขนอัดแรงไปข้างหลังเพิ่มอีกเล็กน้อยแล้วปล่อยพลังทั้งหมดจากการถ่ายน้ำหนักจากเท้าหลังมาเท้าหน้าแล้วหมุนสะโพก(ซึ่งเป็นพลังหลัก)เข้าหาลูกปิงปองที่กำลังกระเด้งขึ้น โดยเหวี่ยงแขนท่อนบนแล้วสะบัดแขนท่อนล่างเร็วกว่าแขนท่อนบนอย่างมาก จากนั้นในจังหวะที่ไม้กระทบกับลูกปิงปองในรูปที่ 5 เป็นจังหวะที่ไม้เหวี่ยงด้วยความเร็วสูงสุดและร่างกายส่วนบนกลับมาตั้งตรงช่วยทำให้สามารถควบคุมทิศทางได้แม่นยำ

ห้ามยกไหล่หรือข้อศอกขึ้นในจังหวะปล่อยแรง เพราะจะทำให้เสียสมดุลของแรงที่ถ่ายทอดออกไป

พอเหวี่ยงแขนตีลูกไปแล้ว รีบปล่อยกล้ามเนื้อตามสบายแล้วเก็บแขนท่อนบนเข้าหาลำตัวเพื่อลดรัศมีของวงเหวี่ยงลงเพื่อลดแรงเฉื่อย ช่วยทำให้สามารถเหวี่ยงแขนกลับมาพร้อมกับบิดเอวเพื่ออัดแรงได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ยังใช้แขนซ้ายกางออกเล็กน้อยเพื่อช่วยรักษาสมดุลอีกด้วย

สังเกต Wang Liqin ก็ใช้วิธีเดียวกัน 

หากคุณขยับตัวไปข้างหน้าเพื่อถ่ายน้ำหนักพร้อมกันกับเหวี่ยงแขนไปข้างหน้าในจังหวะเดียวกัน แรงที่ถ่ายทอดไปสู่ไม้ปิงปองจะไม่ส่งผลได้เต็มร้อย ถ้าขยับตัวเร็วกว่าการเหวี่ยงแขนจะทำให้แรงจากการเหวี่ยงแขนสูญเปล่าไปสิ้นเชิง ถ้าเหวี่ยงแขนได้แรงกว่าการขยับตัวจะทำให้แรงจากการถ่ายน้ำหนักสูญเปล่าเช่นกัน

นักปิงปองที่ฝึกถ่ายน้ำหนักตัวจากด้านหลังไปด้านหน้าเพื่อส่งแรงเข้าหาลูกต้องจัดจังหวะการขยับอวัยวะส่วนอื่นๆให้มีจังหวะเริ่มต้นและสิ้นสุดที่ต่อเนื่องกัน (ไม่ใช่เคลื่อนที่ไปพร้อมกัน) จึงจะเกิดแรงที่ถ่ายทอดไปสู่หน้าไม้และลูกปิงปองสูงสุด

จุดสำคัญของการถ่ายทอดแรงจากอวัยวะแต่ละส่วนคือต้องไม่เคลื่อนอวัยวะไปพร้อมกันและต้องเคลื่อนที่ไปข้างหน้ารอบจุดหมุน

• สะโพก ลำตัว และไหล่ มีจุดหมุนรอบแนวกระดูกสันหลัง สังเกตง่ายๆว่าระหว่างการเหวี่ยงไม้ ศรีษะจะอยู่คงที่ ไม่เคลื่อนไปเคลื่อนมา โดยเมื่อไหล่ขวาเคลื่อนไปข้างหลังเพื่ออัดแรง ไหล่ซ้ายต้องหมุนมาอยู่ข้างหน้าแนวของไหล่ขวา เมื่อไหล่ขวาเคลื่อนไปข้างหน้าเพื่อส่งแรง ไหล่ซ้ายต้องหมุนมาทางด้านหลัง
• แขนท่อนบน ใช้หัวไหล่เป็นจุดศูนย์กลางการหมุน
• แขนท่อนล่าง ใช้ข้อศอกเป็นจุดศูนย์กลางการหมุน
• มือ ใช้ข้อมือเป็นจุดศูนย์กลางการหมุน

จุดหมุนที่สำคัญที่สุด คือ การหมุนสะโพกซึ่งมีรัศมีจากศูนย์กลางถึงกระดูกขาเพียงไม่กี่นิ้วและเป็นอวัยวะที่มีมวลมากเป็นอันดับสองของร่างกายรองมาจากช่วงไหล่ เมื่อสะโพกหมุนเพียงเล็กน้อยจะทำให้แขนที่มีรัศมีมากกว่าหลายเท่าหมุนด้วยความแรงและความเร็วได้เองโดยแทบไม่ต้องออกแรงเหวี่ยงแขนด้วยซ้ำไป

การหมุนสะโพกมีระนาบการหมุนขนานกับพื้นเป็นระนาบเดียวกับการตีปิงปองไปข้างหน้า จึงช่วยรักษาสมดุลได้ดีกว่าการถ่ายแรงจากการดีดเท้าหรือหมุนลำตัวช่วงบนซึ่งมีระนาบของการหมุนไม่คงที่

• ในจังหวะสวิงไปข้างหน้า เมื่อหมุนสะโพกไปข้างหน้าจนลำตัวกลับมาสู่สภาพเตรียมพร้อมที่ลำตัวหันหน้าเข้าหาลูกแล้วก็จะไม่หมุนสะโพกตามไปอีก เพื่อทำให้เกิดแรงสะบัดส่งต่อไปยังแขนท่อนบน
• พอเหวี่ยงแขนท่อนบนเร่งความเร็วได้สูงสุดแล้วก็จะไม่หมุนหัวไหล่ตามต่อไปอีก เพื่อทำให้เกิดแรงสะบัดส่งต่อไปยังแขนท่อนล่าง
• แขนท่อนล่างจะเหวี่ยงออกด้วยอัตราเร่งโดยตำแหน่งข้อศอกแทบไม่เคลื่อนที่เลย เพื่อปล่อยให้แขนท่อนล่างใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุน
• เมื่อไม้กระทบลูกแล้ว ในการ follow through อวัยวะทุกส่วนจะเคลื่อนตามกันไปอย่างอิสระ เพื่อลดความเร็วของหน้าไม้ลงจนหยุด

ยุคนี้ท่าตีที่เฟื่องฟู เห็นฝึกกันเป็นแถวหนีไม่พ้น  backhand loop แต่ท่าคู่ปรับที่เอาชนะกันได้ไม่ยากก็คือ backhand punch block ซึ่งใช้อัดลูกที่ loop มากลับไปทั้งเร็วและแรงทำให้คนที่เอาแต่ loop ตั้งหลักกลับมาตีลูกต่อไปไม่ทัน

Backhand punch block เหนือกว่าการบล้อคลูกที่ตั้งหน้าไม้ไว้เฉยๆแล้วปล่อยให้ลูกกระเด้งกลับไป ตรงที่ผู้ตีออกแรงกระแทกลูกปิงปองที่หมุนแบบ topspin กลับไปให้ลูกมีเวลาสัมผัสหน้ายางน้อยที่สุด โดยหลีกเลี่ยงการพยายามตีลูกให้หมุน topspin กลับไปเพื่อไม่ให้การหมุนแบบ topspin ที่มีอยู่ส่งผล หรืออีกนัยหนึ่งมุ่งใช้ความแรงแทนการหมุนในการโต้กลับไป

แทนที่จะบล้อคธรรมดา แค่ปรับให้ปั่นลูกแปลกๆกลับไปโดยกระทบลูกปิงปองให้ใกล้กับขั้วของลูกที่หมุนมาเพื่อลดอิทธิพลของการหมุนของลูกปิงปองที่ส่งมา ฝ่ายบุกต้องหัวหมุน ดูไม่ออกว่าใครบุกใครกันแน่

ปิงปองเป็นกีฬาที่เล่นง่าย แต่ไม่ง่ายที่จะตีปิงปองให้ถูกต้อง ยิ่งกีฬานี้ใช้ยางปิงปองและไม้ปิงปองที่มีสมรรถภาพมากขึ้น การเล่นปิงปองก็ย่อมเร็วขึ้น แรงขึ้น หมุนมากขึ้น ซึ่งจำเป็นต้องอาศัยท่าตีที่ถูกต้อง มิใช่ว่าอาศัยแค่แขนและลำตัว แต่ยังต้องอาศัยกำลังขาที่ดีเพื่อย่อตัวให้ต่ำลงและมีฟุตเวิร์คที่ว่องไว ต้องมีความคล่องตัวที่ได้จากขาและเท้า

นักปิงปองที่ชำนาญไม่ได้ตีแรงๆโดยใช้แขนเหวี่ยงเป็นหลัก แต่จะใช้การถ่ายน้ำหนักตัวช่วย เมื่อต้องการตีให้แรงมากขึ้นจะเริ่มจากทิ้งน้ำหนักลงที่เท้าหลังแล้วดีดขาผลักน้ำหนักมาลงที่เท้าหน้า แล้วต้องหาทางหยุดแรงที่ถ่ายทอดมาจากขาหลังโดยยังคงรักษาสมดุลของร่างกายไว้ใช้สำหรับเล่นลูกต่อไป

การหยุดแรงที่ถ่ายมาที่เท้าหน้านี่แหละสำคัญมาก หลายคนใช้ขาหน้าช่วงหัวเข่ายันไว้เพื่อรับแรง เมื่อเล่นเสร็จจะปวดกล้ามเนื้อต้นขาหน้าและเอวที่ต่อกันอย่างมาก สุดท้ายแล้วก็จะเจ็บเข่าต้องเลิกเล่นปิงปองไปเลย หรือบางคนใช้เท้าหน้าเป็นจุดหมุนเพื่อเหวี่ยงตัวตามแรงที่ทิ้งน้ำหนักมาก ในที่สุดก็จะเจ็บข้อเท้า เพราะไม่ได้ใช้การพับข้อเท้าเพื่อช่วยรับแรงที่ส่งมา

ยิ่งในการแข่งขันหรือซ้อม multi ball ที่ต้องหมุนตัวเพื่อตีซ้ายทีขวาที สั้นบ้างยาวบ้าง ต้องสะบัดตัวกระชากไปมาอย่างรวดเร็ว ยิ่งเสี่ยงต่อการบาดเจ็บกล้ามเนื้อและกระดูกสันหลัง ดังนั้นหากร่างกายยังไม่พร้อมเต็มที่ อย่าเพิ่งลงแข่งหรือซ้อม multi ball แม้แพ้ชนะไม่ใช่เรื่องสำคัญ แต่การแข่งขันมักทำให้ลืมตัวเล่นเกินกำลังอยู่เสมอ อาจทำให้บาดเจ็บถึงขั้นต้องผ่าตัดหรือต้องพักรักษาตัวกันนาน

คนที่ไม่เคยต้องเลิกเล่นปิงปองเพราะบาดเจ็บมาก่อน มักนึกภาพไม่ออก บอกความรู้สึกไม่ถูก ต่อเมื่อเจอเข้ากับตัวก็สายเกินไปแล้ว

จากวิดีโอนักกีฬาจีน สังเกตปลายเท้าซ้ายให้ดี พอเขาถ่ายน้ำหนักมาลงที่เท้าหน้า จะเห็นว่าเขายืดขาหน้าออกไปด้านข้างพร้อมกับหมุนปลายเท้าตามขาออกไปด้วย เพื่อปรับแนวท่อนขาทั้งบนและล่างจนถึงปลายเท้าเป็นเส้นตรง ทำให้สะดวกที่จะใช้ข้อพับที่เอว ข้อเข่า และข้อเท้าในการงอเพื่อรับแรงได้สะดวก

นักปิงปองที่ตั้งท่าตีไม่ถูกต้องตั้งแต่เริ่มน่าห่วงที่สุด นักปิงปองเก่งๆบางคนวางเท้าแบบขนานกับเส้นสกัดหลังโต๊ะไว้ตลอดไม่ยอมปรับแนวการวางเท้าและขา ส่วนนักปิงปองหน้าใหม่สลับข้างการวางเท้าเสียอีก เช่น ในการตีโฟร์แฮนด์ ดันวางเท้าซ้ายไว้ข้างหลังแล้วเอาเท้าขวาไว้ข้างหน้าเพราะเห็นว่าท่านี้ตีแบคแฮนด์ได้สะดวกด้วย สุดท้ายแล้วก็จะปวดหลังเพราะต้องใช้ลำตัวช่วยในการหยุดแรง อนาคตของนักปิงปองเหล่านี้ร่างกายทนอยู่ได้ไม่นานหรอก

นอกเหนือจากมิติของความกว้างและความยาวซึ่งหมายถึงระยะทางและทิศทางที่ตีลูกปิงปองออกไปแล้ว ความสูงที่ลูกปิงปองลอยข้ามเน็ตเป็นมิติที่สามซึ่งช่วยทำให้นักปิงปองสามารถใช้ความหมุนให้เกิดประโยชน์ได้เต็มที่

จริงอยู่ที่ลูกเลียดเน็ตเป็นลูกที่ลดโอกาสที่คู่ต่อสู้จะบุกกลับ หลายคนจึงแนะนำให้ฝึกตีลูกปิงปองให้เลียดเน็ตมากที่สุด ถ้าเป็นลูกหยอดก็ต้องเลียดเน็ตและสั้น ถ้าเป็นลูกยาวเลียดเน็ตก็ต้องพยายามตีให้ลงที่มุมปลายโต๊ะฝั่งตรงข้าม แต่การทำเช่นนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย หลายครั้งกลับตีติดเน็ตเสียเอง แทนที่ลูกเลียดเน็ตจะช่วยทำคะแนนกลับเพิ่มความเสี่ยงทำให้เสียคะแนน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องแข่งขันกับนักปิงปองที่เก่งกว่า หรือตัวเองกำลังเสียหลัก ตกอยู่ในสภาพต้องหาทางป้องกันตัวเอง

ถ้ายังไม่มั่นใจว่าบุกแล้วทำคะแนนได้ นักปิงปองที่ชำนาญจะไม่ตีลูกที่เสี่ยงเด็ดขาด เขาจะเลือกตีลูกวิถีโค้งไว้ก่อนโดยไม่ได้พยายามให้เลียดเน็ต บางลูกที่ตีไม่ถนัดหรือยืนระยะไกล จะตีลูกให้วิ่งกลับไปสูงเหนือเน็ตมากๆด้วยซ้ำ เพื่อซื้อเวลาช่วยให้ตัวเองกลับมาตั้งหลักทัน แต่ป้องกันไม่ให้ถูกตบกลับง่ายๆโดยปั่นลูกปิงปองให้หมุนมากๆแทนที่จะตีแรงๆ และส่งลูกไปลงในตำแหน่งที่คู่ต่อสู้โต้กลับลำบาก เช่น ส่งลูกย้อยไปลงด้านแบ็คแฮนด์หรือชิดลำตัว

ลูกวิถีโค้งจะเป็นอาวุธที่ปลอดภัยสำหรับคุณแต่มีพิษสงร้ายแรงสำหรับคู่ต่อสู้ เมื่อผสมการหมุนมากน้อย ลูกสั้นหรือลูกยาว ลูกสูงหรือลูกต่ำ และทิศทางเข้าด้วยกัน ฝึกตีลูกวิถีโค้งให้เป็นหลายๆแบบ  หากสังเกตวิถีของลูกที่แชมป์ปิงปองชอบใช้ให้ดี คุณจะพบว่าเขาเล่นลูกโค้งย้อยเหนือเน็ตกันเป็นส่วนมากและไม่ได้ออกแรงตีมากเหมือนลูกเลียดเน็ต

เมื่อตีลูกวิถีโค้งด้วยความแรงเท่าเดิม

• ถ้าปั่นลูกให้หมุน topspin มากขึ้น จะกลายเป็นลูกสั้นลง ดังนั้นต้องตีให้แรงขึ้นและมีทิศทางไปข้างหน้ามากขึ้นด้วยเพื่อตีให้ลงได้ระยะทางยาวขึ้น
• ถ้าปั่นลูกให้หมุน topspin มากๆและโค้งย้อยสูงกว่าเน็ตมากๆ คู่ต่อสู้จะดูเหมือนลอยไม่ลงโต๊ะ แต่จากอิทธิพลของการหมุน topspin จะกดวิถีของลูกขาลงให้สั้นลงและลงปลายโต๊ะ
• ถ้าปั้นลูกให้หมุน backspin มากขึ้น จะกลายเป็นลูกยาวขึ้น ดังนั้นต้องตีแรงลดลงเพื่อไม่ให้ลอยไม่ลงโต๊ะ

คู่ต่อสู้ต้องคาดการณ์ถึงความหมุนของลูกที่ลอยมาให้ดี ถ้าคว่ำหน้าไม้เพื่อบล้อค แต่ลูกที่ลอยโค้งมาไม่ได้หมุนแบบ topspin มามากๆอย่างที่คิด (Dummy Loop) ก็จะบล้อคติดเน็ต

การตีแบบ hook หรือ fade เป็นข้อผิดพลาดที่พบบ่อยมากในการฝึกแบ็คแฮนด์ของนักปิงปองมือใหม่ แทนที่จะตั้งหน้าไม้ให้ตั้งฉากกับทิศทางที่ต้องการส่งลูกออกไป เมื่อฝึกเหวี่ยงไม้ยังไม่คล่อง เหวี่ยงช้าไปบ้างเร็วไปบ้าง ทำให้ไม้กระทบลูกปิงปองตรงด้านนอกหรือด้านใน ลูกที่กระเด้งออกจากไม้กลายเป็นลูกหมุนข้างที่ไม่สามารถควบคุมความแม่นยำ ยากที่จะส่งลูกไปยังตำแหน่งที่ต้องการ

ถ้าไม้กระทบตรงด้านนอกของลูกปิงปอง เรียกว่า hook เป็นลูกหมุนข้างตามเข็มนาฬิกา แต่ถ้าไม้กระทบตรงด้านใน เรียกว่า fade เป็นลูกหมุนข้างทวนเข็มนาฬิกา ซึ่งนักปิงปองมือใหม่มักเหวี่ยงไม้ช้าไป ตีลูกประชิดใกล้ตัวเกินไป ส่วนนักปิงปองที่ฝึกจนชำนาญต้องสามารถตีลูกปิงปองได้ทุกแบบ โดยปรับหัวไม้ให้ชี้ลงหากต้องการ hook หรือปรับหัวไม้ให้ชี้ขึ้นหากต้องการ fade

ลูก Sidespin แบบ hook มีวิถีโค้งเข้าหาตัวคู่ต่อสู้จึงเหมาะสำหรับการตีอัดเข้ากลางลำตัวตรงใต้ข้อศอกขวา ส่วนลูกแบบ fade มีวิถีโค้งออกจากตัวคู่ต่อสู้จึงเหมาะสำหรับตีโยกลูกไกล

ปิงปองมีท่าทางไม่ต่างจากมวยจีนเท่าใดนัก ท่ายืนต้องมั่นคง หมัดต้องมีกำลัง สามารถใช้กล้ามเนื้อทุกส่วนอย่างประสานกัน และมีท่าทั้งบุกและรับ ถ้าเขาแรงมาก็ต้องอ่อนไป ถ้าเขาอ่อนมาก็บุกกลับไป แต่ปิงปองไม่ได้มีแค่คู่ต่อสู้เท่านั้นที่ต้องเอาชนะ ยังต้องหาทางปรับวงสวิงเพื่อเอาชนะโต๊ะปิงปองที่ตั้งอยู่ข้างหน้าอีกด้วย

ยุคนี้นักปิงปองมักคลั่งไคล้อยากตีลูก topspin ให้เป็นตั้งแต่แรก ซึ่งต้องฝึกเหวี่ยงแขนให้มีวงสวิงจากล่างขึ้นบนเพื่อสร้างการหมุนแบบ topspin ให้กับลูกปิงปอง ยิ่งตีเฉียดผิวลูกปิงปองได้น้อยมากเท่าใด ยิ่งสร้างการหมุนได้มากขึ้น เริ่มจากเหวี่ยงแขนลงด้านล่างแล้วเหวี่ยงขึ้นมา ถ้าเหวี่ยงแขนเฉียงไปข้างหน้ามากกว่าไปข้างบนก็จะได้ลูกที่แรงมากกว่าหมุนกลายเป็น Loop Drive แต่ถ้าเหวี่ยงเฉียงไปข้างบนมากกว่าไปข้างหน้าจะได้ลูกที่หมุนมากกว่าแรง กลายเป็น Slow Loop

ซึ่งไม่ว่าจะเป็น Loop แบบใด ก็ต้องเหวี่ยงจากล่างขึ้นบนโดยไม่ให้ชนขอบโต๊ะ นั่นแสดงว่าต้องตีให้โดนลูกที่อยู่ไกลจากโต๊ะและตีโดนลูกในจังหวะที่ลูกมีความสูงจากโต๊ะไม่มากนัก แต่ถ้าคู่ต่อสู้ส่งลูกสั้นมาที่กระเด้งแล้วลอยไม่ถึงขอบโต๊ะล่ะ หากยังเหวี่ยงเป็นท่าเดียวแบบล่างขึ้นบนเห็นทีต้องเหวี่ยงไม้ชนโต๊ะแน่นอน เว้นแต่จะฝึกวงสวิงให้มีจุดเริ่มต้นไม่ต่ำกว่าระดับโต๊ะซึ่งผู้ตีท่านี้ได้ต้องใช้กำลังเสริมจากแรงดีดของขาและการบิดลำตัวอย่างมาก เพราะไม่มีระยะทางให้เหวี่ยงแขนส่งแรงจากล่างขึ้นบนได้เต็มที่

แทนที่จะเอาแต่ฝึกเหวี่ยงวงสวิงจากล่างขึ้นบนเป็นอยู่ท่าเดียว ควรฝึกกระบวนยุทธให้ไร้ท่าเพื่อสามารถดัดแปลงให้เข้ากับทุกสถานการณ์ หาทางฝึกเหวี่ยงแขนให้เป็นจากทุกทิศทาง ไม่ว่าจะเหวี่ยงจากล่างขึ้นบน หรือเหวี่ยงจากบนลงล่าง หรือจะเหวี่ยงในแนวระนาบเดิม ทุกท่าสามารถสร้างลูกหมุนแบบ topspin ได้ทั้งนั้นเพียงรู้จักปรับมุมหน้าไม้ให้เป็นก็ได้แล้ว

เมื่อใดที่ลูกสูงกว่าเน็ต เมื่อนั้นต้องพยายามฝึกเหวี่ยงแขนตีลูกจากบนลงล่างให้เป็นด้วย

การจัดวางตำแหน่งข้อศอกขวาให้ดีถือเป็นองค์ประกอบสำคัญอย่างยิ่งในการตีปิงปอง หากเอาข้อศอกแนบติดลำตัวไว้ตลอดย่อมทำให้หมดโอกาสใช้แรงเหวี่ยงจากแขนท่อนบนหรือหัวไหล่ นักปิงปองแบบนี้ทำท่าตีเหมือนกุ้งแห้งซึ่งงอตัวตรงบั้นเอวลงไปด้านข้างแล้วออกแรงจากการเคลื่อนลำตัวส่วนบนแทนทำให้ยากที่จะรักษาสมดุล เพราะลำตัวส่วนบนมีน้ำหนักมาก พอเอียงไปจากแนวตั้งก็จะทำให้ลำตัวทั้งหมดเซตาม

สาเหตุที่ขี้เกียจอ้าข้อศอกออกจากลำตัวเป็นเพราะรู้สึกว่าต้องออกแรงยกแขนท่อนบนเพื่ออ้าข้อศอก พอทำได้ไม่นานก็เมื่อยเลยเลิกอ้าข้อศอก โดยหารู้ไม่ว่าการบอกให้แก้ไขให้อ้าข้อศอกนั้นเป็นการแก้ไขที่ผิดจุด หากนักปิงปองพับลำตัวส่วนบนจนถึงเอวลงมาด้านหน้าแล้วปล่อยแขนท่อนบนให้ห้อยทิ้งน้ำหนักตกลงมาตรงๆ จะพบว่าข้อศอกอ้าออกห่างจากลำตัวได้เองโดยธรรมชาติ ไม่ต้องเหนื่อยอ้าข้อศอกให้เมื่อยแม้แต่น้อย

พอท่าเริ่มต้นมีช่วงห่างระหว่างข้อศอกกับลำตัวดีแล้ว จะสามารถเหวี่ยงแขนท่อนบนโดยใช้แรงจากหัวไหล่ได้สะดวกขึ้นมาก โดยเฉพาะการตีแบคแฮนด์ให้ยกข้อศอกไปข้างหน้าลำตัวให้มากหน่อย (ไม่ใช่ด้านข้างอย่างเดียว) เพื่อทำให้มีระยะห่างสำหรับเหวี่ยงอัดแรงจากแขนท่อนบนและแขนท่อนล่างเข้าหาลำตัวได้มากขึ้น จะตีได้แม่นยำและแรงมากขึ้น ดีกว่าเอาแต่ใช้แรงจากข้อมือซึ่งออกแรงได้น้อยกว่าแรงจากแขนอย่างมาก

ในจังหวะที่ไม้กระทบลูก ตำแหน่งของข้อมือควรยกไม้ให้สูงกว่าหรือเท่ากับปลายสุดของข้อศอกขวา เพราะการปล่อยไม้ให้ตกลงย่อมทำได้ง่ายและเร็วกว่าการยกไม้ขึ้น ที่สำคัญกว่าคือจะช่วยในการควบคุม ทำให้สามารถปิดหน้าไม้ให้คว่ำลงได้ง่ายจากการคว่ำช่วงแขนท่อนล่างลงโดยไม่ต้องใช้ข้อมือบิดหน้าไม้แม้แต่น้อย จะพลิกแพลงท่าเสริฟได้ง่ายขึ้น และพอตำแหน่งข้อมืออยู่สูงกว่าข้อศอกจะมีช่วงการเหวี่ยงแขนท่อนล่างได้กว้างและยืดหยุ่นต่อการรับลูกมากขึ้น จะสามารถบุกลูกบนโต๊ะได้สะดวกโดยไม่ต้องเหวี่ยงแขนท่อนบนมากนัก

 สังเกตภาพต่อไปนี้ ตำแหน่งข้อศอกขวามีระดับต่ำกว่าหรือระดับเดียวกับข้อมือในจังหวะที่ไม้กระทบลูก

การ topspin ที่ลากไม้จากล่างขึ้นบน แม้แต่ในจังหวะที่ไม้กระทบลูกในระดับต่ำ
ตำแหน่งข้อศอกขวาอยู่ระดับต่ำกว่าหรือระดับเดียวกับข้อมือเช่นกัน

ถ้าใครไม่ยอมย่อตัวลงมา จะพบว่าเวลาตีลูกสั้นและเลียดบนโต๊ะจะมีระดับของมืออยู่ต่ำกว่าข้อศอก ถ้ารับเสร็จแล้วลืมยกมือขึ้นให้สูงกว่าข้อศอกไว้เตรียมพร้อม ถ้าลูกต่อมาถูกส่งเข้าชิดตัวและมีวิถีโค้งสูงกว่าปกติจะตีกลับได้ไม่สะดวก นี่คือสาเหตุที่นักปิงปองมักเสริฟสั้นลงทางด้านขวาปลายสุดมือของคู่ต่อสู้

ส่วนการตีแบคแฮนด์แบบ Chiquita หรืออีกชื่อหนึ่งคือ Banana Flip ซึ่งตีลูกสั้นบนโต๊ะ ต้องยกข้อศอกขวาให้สูงกว่าข้อมือ ทำให้สามารถสอดไม้ปิงปองลงด้านข้างของลูกเพื่อปั่นลูกให้หมุนแบบ sidespin โดยกระทบลูกที่ขั้วของการหมุนซึ่งมีอิทธิพลของลูกที่หมุนมาน้อยที่สุด แต่ถ้าเป็นลูกยาวนอกโต๊ะที่ลูกย้อยต่ำอยู่แล้วก็ไม่จำเป็นต้องยกข้อศอกขวาให้สูงกว่าข้อมือเพราะข้อมือมีระดับต่ำอยู่ในตัวอยู่แล้ว

นอกจากนี้เพื่อช่วยรักษาสมดุลเวลาเหวี่ยงแขน ตำแหน่งข้อศอกซ้ายต้องห่างจากลำตัวและยกแขนท่อนล่างขึ้นให้ข้อมือซ้ายมีระดับสูงกว่าข้อศอกซ้ายเช่นกัน ห้ามปล่อยแขนซ้ายตกลงแนบติดลำตัวหรือยกแขนท่อนบนแนบติดลำตัวเด็ดขาด นักปิงปองจีนที่ถนัดขวามีท่าเหวี่ยงแขนซ้ายที่สวยมากเหมือนรำมวยจีนทีเดียว

ญี่ปุ่นสนับสนุนให้เล่นกีฬาตั้งแต่เป็นเด็ก มีการ์ตูนแข่งโกะ เทนนิส และปิงปอง ส่วนภาพยนตร์ที่ใช้คนจริงๆเล่นก็มีที่กระตุ้นให้เด็กที่ฝึกว่ายน้ำให้ดีดตัวทีเดียวเหิรเหนือผิวน้ำข้ามหัวคู่แข่งที่ว่ายท่าธรรมดา หรือยูโดมีท่ากงจักรนรกที่เอาชนะพระเอกในตอนต้นเรื่อง ต่อมาพระเอกคิดท่ากงจักรนรก 2 ชั้นกลางอากาศขึ้นมาเอาชนะได้ในที่สุด มีท่าไม้ตายสารพัดแบบที่ดูแล้วไม่น่าเป็นไปได้ ซึ่งแม้จะเป็นไปไม่ได้แต่ช่วยให้เด็กญี่ปุ่นมีความคิดสร้างสรรค์หาทางทำสิ่งที่ปกติคนธรรมดาไม่ทำกัน อย่างหัวเรื่องวงสวิง 2 ชั้นนี้น่าจะแต่งใหม่เป็นวงสวิง 2 ชั้นกลางอากาศบ้างเหมือนกันจะได้ดูแล้วเตะตาขึ้นหน่อยหรือทำให้คิดว่าเป็นเรื่องโม้แล้วกระมัง แต่เป็นเรื่องที่ทำได้จริงไม่ได้เป็นเรื่องเพ้อฝันแต่อย่างใด

ถ้าเหวี่ยงแขนตีโฟร์แฮนด์โดยใช้หัวไหล่เป็นจุดหมุนจุดเดียว แขนทั้งแขนจะเคลื่อนตามกันไปโดยมีหัวไหล่เป็นจุดศูนย์กลางของการเหวี่ยงใช่ไหม แม้สะบัดแขนท่อนล่างโดยใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุนก็ยังเหวี่ยงไปในแนวเดียวกันกับแขนท่อนบน นี่คือวงสวิงปกติแบบชั้นเดียวที่ใช้กัน ข้อดีของวงสวิงแบบนี้จะทำให้แรงจากการเหวี่ยงแขนทั้งจากท่อนบนและท่อนล่างเสริมกันเพราะมีระนาบและทิศทางของการเคลื่อนที่ไปในแนวเดียวกัน แต่กลับต้องใช้ระยะทางยาวในการเหวี่ยง

วงสวิงโฟร์แฮนด์สามารถปรับจากชั้นเดียวให้เป็น 2 ชั้นได้ไม่ยาก แค่ปรับการเหวี่ยงของแขนท่อนล่างให้มีแนวระนาบต่างจากแขนท่อนบน เช่น เหวี่ยงแขนท่อนบนให้ข้อศอกเคลื่อนที่ไปข้างหน้าตรงๆเหมือนกับท่าตีศอกเสยขึ้นของมวยไทยแต่ไม่ต้องถึงกับต้องยกศอกขึ้นสูง และในขณะเดียวกันให้เหวี่ยงแขนท่อนล่างให้หน้าไม้เคลื่อนที่ไปข้างหน้าทำมุม 45 องศากับผิวโต๊ะ นี่เป็นเพียงตัวอย่างให้ดูว่าการเหวี่ยงแขนของคนเราสามารถทำได้หลายแบบ ไม่จำกัดว่าต้องเหวี่ยงในแนวเดียวกันไปทั้งแขน

วงสวิง 2 ชั้นจะช่วยทำให้การตีแบคแฮนด์มีอานุภาพมากขึ้นจากการเคลื่อนแขนท่อนบนจากต่ำไปสูงเพื่อให้ข้อศอกเคลื่อนไปข้างหน้าตรงๆ ในขณะเดียวกันให้เหวี่ยงแขนท่อนล่างจากซ้ายไปขวาโดยใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุน คล้ายกับท่าต่อยแย้บผสมกับการตบใส่หน้าคู่ต่อสู้ด้วยหลังมือไปพร้อมกัน

ถ้ายังนึกภาพไม่ออก ขอให้คิดจินตนาการกันเอง วงสวิงของจริงไม่ได้มีจำกัดแค่ 2 ชั้นเท่านั้น

กว่านักปิงปองจะประสบความสำเร็จต้องมีความมุมานะ ตั้งใจฝึกฝนอย่างจริงจัง ซึ่งคำว่าจริงจังนี่ต้องเป็นไปในทางที่ถูกต้องด้วย ถ้าฝึกซ้อม multi ball ที่ผู้สอนป้อนลูกมาให้อย่างจริงจัง แต่ไม่ได้หาทางปรับปรุงท่าทางการตีให้ดีขึ้น จะทำให้ยังคงใช้ท่าตีแบบผิดๆแล้วยิ่งติดแน่นแก้ไขยากยิ่งขึ้นไปอีก กลายเป็นนิสัยสันดานติดตัวไปตลอด

นิสัยสันดานที่ไม่ดีใช่ว่าแก้ไม่ได้ หากมีความตั้งใจ ต้องการแก้ไขท่าตีให้ถูกต้อง ทุกครั้งที่ฝึกต้องพยายามฝืน เลิกตีท่าเดิม แน่นอนว่าช่วงแรกต้องรู้สึกอึดอัดเพราะยังตีไม่ถนัด หลายคนพอลงแข่งแล้วแพ้เพราะยังตีท่าใหม่ไม่ถนัด ด้วยเหตุที่อยากชนะเลยหยุดความตั้งใจแล้วหวนกลับไปตีท่าทางแบบผิดต่อไปอีก โดยเฉพาะผู้อาวุโส นักปิงปองที่มีอายุมาก มักอ้างว่าตัวเองแก่เกินไปที่จะแก้แล้ว

ขอให้พยายามแก้ไข ค่อยๆแก้ทีละนิดย่อมดีกว่าไม่แก้ไขเลย ทุกอย่างแก้ได้หากตั้งใจจริง

นักปิงปองหลายคนมีความเชื่อว่าท่าทางการตีปิงปองของตัวเองดีอยู่แล้วโดยไม่รู้ตัวว่ายังมีข้อผิดพลาดอยู่อีกมาก คนไทยก็มีนิสัยเสียที่ปากกับใจไม่ค่อยตรงกัน มักชอบชมแต่ไม่ยอมติ พอได้ยินแต่คำชมว่าตีดีแล้ว ท่าสวยแล้ว คนฟังเลยเหลิง เลิกฝึกเบสิก ไม่หาทางปรับปรุงท่าตีแบบเดิมๆของตัวเองให้ดีขึ้น

สาเหตุหนึ่งที่นักปิงปองไม่เอาจริงจังในการฝึกกันมากนัก เพราะไม่เคยเห็นการฝึกซ้อมที่เอาจริงเอาจังมาก่อน เวลาฝึกซ้อม ในห้องฝึกต้องห้ามพูดจาหรือส่งเสียงร้องรบกวนสมาธิ ถึงไม่ได้ลงสนามฝึกก็ต้องตั้งใจนั่งดูเพื่อนๆคอยสังเกตว่าเขาตีแบบใดหรือไม่ก็ต้องช่วยเดินเก็บลูก

การตั้งใจฝึกอย่างเต็มที่ในเวลาเพียง 2 ชั่วโมงต่อวันถือว่าเพียงพอแล้ว ส่วนการฝึกที่ไม่เอาจริง ตีเล่นๆมากกว่าเอาจริง ตีไปคุยไป ฝึกไปก็แทบไม่ได้อะไร

ด้วยความว่องไวทำให้ปิงปองยังคงเป็นกีฬาที่คนตัวสูงใหญ่ไม่สามารถเอาเปรียบคนตัวเล็ก ถ้าสักวันหนึ่งคนตัวใหญ่สามารถเคลื่อนไหวตัวได้ไวขึ้น คนตัวเล็กจะหมดทางสู้ไปเลยเพราะคนตัวใหญ่มีมวลมาก ทำให้มีโมเมนตัมที่ถ่ายเทพลังงานไปที่ลูกปิงปองได้มาก ทำให้ตีลูกได้แรงเพราะน้ำหนักตัวที่ช่วยเป็นแรงเสริม เมื่อตีได้ทั้งแรงและเร็วไปพร้อมกันย่อมยากจะหาใครมาเอาชนะ

ไม่ว่าจะเป็นคนตัวใหญ่หรือตัวเล็ก นักปิงปองต้องฝึกฝนหาทางถ่ายน้ำหนักตัวเข้าหาลูกให้เต็มที่ แต่หลายคนมักเข้าใจผิดว่าต้องขยับลำตัวไปข้างหน้าในขณะที่เหวี่ยงแขนไปข้างหน้าจึงจะทำให้ตีลูกได้แรงที่สุด

การถ่ายน้ำหนักตัวที่ถูกต้อง ต้องยังคงรักษาสมดุลของร่างกายได้เสมอ เมื่อถ่ายนำหนักไปเท้าหลังเพื่ออัดพลัง ต้องควบคุมให้จุดศูนย์กลางของน้ำหนักตัว (Center of Gravity) เคลื่อนไปไม่เกินเท้าหลัง เมื่อถ่ายนำหนักไปเท้าหน้าเพื่อปล่อยพลัง ต้องควบคุมให้จุดศูนย์กลางของน้ำหนักตัว (Center of Gravity) เคลื่อนไปไม่เกินเท้าหน้า

อย่ายึดติดกับบางตำราที่ว่าต้องทิ้งน้ำหนักลงเท้าหลัง 80% คงไว้ที่เท้าหน้า 20% ในจังหวะอัดแรง เพราะในบางท่าตี เราอาจจำเป็นต้องทิ้งน้ำหนักลงเท้าหลัง 100% เพื่อใช้แรงดีดจากขาหลังให้เต็มกำลังที่มี หรือบางลูกอาจจำเป็นต้องใช้แรงดีดจากขาทั้งสองข้างพร้อมๆกันก็ได้

นักปิงปองต้องเข้าใจให้ถูกต้องว่าแรงที่ถ่ายจากขาไม่ได้ทำให้หน้าไม้ตีได้แรง แต่แรงจากขาจะเป็นแรงผลักให้ลำตัวเคลื่อนที่ไปข้างหน้า พอลำตัวเคลื่อนไปข้างหน้าได้แล้วก็ต้องหยุดแรงจากขา ไม่ใช่ว่ายังคงยืดขาตามต่อไป

พอลำตัวเคลื่อนไปข้างหน้า จะถ่ายทอดแรงไปที่แขนท่อนบนให้ขยับตัวของมันเอง จากนั้นต้องหยุดการเคลื่อนลำตัวไปข้างหน้าเพื่อให้ใช้หัวไหล่เป็นจุดหมุนปล่อยให้แขนท่อนบนสะบัดออกไป

พอแขนท่อนบนสะบัดออกไป จะถ่ายแรงมาที่แขนท่อนล่างให้ขยับตัวของมันเอง จากนั้นต้องหยุดการเหวี่ยงแขนท่อนบนเพื่อให้ใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุนปล่อยให้แขนท่อนล่างสะบัดออกไป ซึ่งแรงจากการสะบัดนี้จะเกิดแรงเร่งแบบชั่วขณะในระยะเวลาที่สั้นมากๆ เรียกว่าแรงระเบิด (Explosive Power)

แรงระเบิดจะมีอานุภาพสูงสุดต่อเมื่อข้อมือสะบัดไปโดนลูกปิงปองในขณะที่แขนท่อนล่างเคลื่อนที่ไปข้างหน้าในจังหวะที่เร็วที่สุดด้วยและในจังหวะที่ไม้กระทบลูกนั้นแนวของมือและแขนท่อนล่างต้องเป็นแนวเส้นตรงเดียวกัน จึงจะทำให้ตีได้แรงและแม่นยำพร้อมกันไป หากควบคุมข้อมือให้สะบัดไม้เฉียดผิวลูกจะทำให้เกิดลูกที่หมุนมาก

ข้อผิดพลาดที่เห็นกันบ่อยๆแม้แต่นักปิงปองที่เป็นแชมป์ก็ยังทำกันอยู่เกิดจากการล้อคมุมข้อศอกไว้คงที่ตลอดเวลาในการตีโฟร์แฮนด์ โดยจะเห็นว่าใช้หัวไหล่เป็นจุดหมุนเหวี่ยงแขนแต่ไม่ได้ใช้ข้อศอกเป็นจุดหมุนในการส่งแรงลำดับถัดไป นั่นเป็นเพราะจับไม้ปิงปองแรงเกินไปทำให้กล้ามเนื้อแขนเกร็งและไม่ได้เหยียดแขนท่อนล่างออกในจังหวะอัดแรง

นอกจากนี้มักพยายามใช้แรงจากข้อมือสะบัดออกไปทั้งๆที่กล้ามเนื้อข้อมือมีพลังน้อยที่สุด โดยหารู้ไม่ว่าหากถ่ายทอดแรงมาสู่แขนท่อนล่างได้ถูกจังหวะแล้ว แค่ปล่อยให้ข้อมือเคลื่อนที่ของมันเอง มือจะสะบัดเข้าเองตามแขนท่อนล่างเมื่ออัดแรงและมือจะสะบัดออกเองตามแขนท่อนล่างที่เคลื่อนไปหาลูกโดยไม่ได้ออกแรงสะบัดข้อมือเท่าใดนัก

ส่วนการตีแบคแฮนด์ที่เสียแรงโดยใช่เหตุ มักพบท่าตีที่ข้อศอกกลับเคลื่อนมาข้างหลังในขณะที่ไม้เคลื่อนที่ไปข้างหน้า มักพบท่านี้เสมอเมื่อฝึกตีลูกแบคแฮนด์ Topspin

ปิงปองยุคนี้ตีเร็วและแรงอย่างมาก ถ้ามัวแต่บิดเอววาดวงสวิงพร้อมกับถ่ายน้ำหนักจากขาหลังมาขาหน้าตามแบบที่ใช้กันก็ช้าเกินไปเสียแล้ว โดยเฉพาะการตีด้านแบคแฮนด์ที่มักถูกโจมตีเป็นประจำในการแข่งขัน หากพยายามโต้กลับโดยเคลื่อนตัวไปตีด้วยโฟร์แฮนด์ก็จะเปิดพื้นที่บนโต๊ะทางด้านขวาให้เปิดโล่ง กลายเป็นพื้นที่ว่างให้คู่ต่อสู้ส่งลูกยาวโยกกลับมา แต่ถ้ายังยืนอยู่ที่เดิมเพื่อหวังจะตีด้วยแบคแฮนด์ท่าเดิมๆที่ฝึกกัน พอเอื้อมแขนไปตีจนสุดมือไกลตัวก็จะออกแรงไม่ถนัดเสียอีก ทางแก้ที่หลายคนชอบใช้กันก็คือถอยออกไปตีลูกช้าลงหน่อย แต่พอถอยออกไปก็จะทำให้ต้องเคลื่อนตัวเข้าออกไกลมากขึ้นกว่าเดิม ถ้าฟุตเวิร์คไม่ดีจริงมักจะตั้งหลักกลับมาตั้งท่าเตรียมพร้อมไม่ทัน ดังนั้นใครก็ตามที่ชอบถอยออกไปตีด้วยแบคแฮนด์แรงๆ มักเสียท่าทุกครั้งเมื่อถูกคู่ต่อสู้ตีสวนกลับมาเร็วๆทางด้านแบคแฮนด์ซ้ำ

การที่จีนเป็นประเทศที่ครองตำแหน่งแชมป์โลกในช่วงหลายปีที่ผ่านมาได้นั้น ไม่ใช่เพราะนักกีฬาของเขาแข็งแกร่งอย่างเดียว แต่จีนยังพัฒนาวิธีตีปิงปองให้ดีขึ้นกว่าเดิมอยู่เสมอและที่สำคัญคือต้องเป็นวิธีการที่นำหน้านักปิงปองของชาติอื่นๆอีกด้วย

แทนที่จะใช้การเหวี่ยงไม้ตีแบคแฮนด์แบบเดิมๆ ซึ่งวิธีเดิมจะเริ่มจากอัดแรงไปทางซ้ายแล้วปล่อยแรงเหวี่ยงไม้จากซ้ายไปขวาโดยมีจุดที่ไม้กระทบลูกบริเวณกลางลำตัวค่อนไปทางซ้าย ส่วนวิธีใหม่นี้ให้ฝึกแบคแฮนด์โดยออกแรงเหวี่ยงในแนวโค้งให้น้อยลงแต่ออกแรงในแนวตรงๆให้มากขึ้นคล้ายกับการปล่อยหมัดแย้บต่อยจากทางขวาของเอว

เพียงคุมหน้าไม้ให้ดีเหมาะกับลูกที่หมุนมาแล้วออกแรงผลักจากไหล่ออกไปตรงๆโดยให้ไม้กระทบลูกในตำแหน่งค่อนไปทางขวาของลำตัวเกือบสุดปลายมือเสียด้วยซ้ำ โดยกางข้อศอกขวามากหน่อยเพื่อให้มีพื้นที่สำหรับอัดและปล่อยแรงจากข้างลำตัวได้ง่ายขึ้น เมื่อปล่อยแรงสุดแล้วจะเห็นว่าแขนเหยียดยาวเป็นเส้นตรงชี้ไปทางเดียวกับลูกโดยใช้แขนซ้ายยืดออกไปคู่ขนานกับแขนขวาเพื่อรักษาสมดุล เมื่อเสริมกับแรงดีดของเอวและขาแล้วจะกลายเป็นลูกแบคแฮนด์ที่แรง เร็ว และหมุนอย่างยิ่ง

นักปิงปองมือใหม่มักบ่นว่าไม้ปิงปองกระเด้งไม่แรงพอ บ่นแล้วบ่นอีก เปลี่ยนแล้วเปลี่ยนอีก สุดท้ายก็หันไปซื้อไม้ปิงปองที่กระเด้งแรงสุดๆแบบ Offensive +++ และใช้ยางปิงปองที่กระเด้งสุดเช่นกัน ซึ่งไม้ปิงปองที่จะมีคุณสมบัติเช่นนี้ได้ก็คือไม้ที่มีน้ำหนักมาก อย่างน้อยตัวไม้มีน้ำหนักอย่างน้อย 90 กรัมขึ้นไปซึ่งต้องเสียแรงเหวี่ยงมิใช่น้อย

สาเหตุที่ไม้ที่มีน้ำหนักมากสามารถตีลูกปิงปองออกไปได้แรงเกิดจากน้ำหนักของไม้ทำให้สร้างโมเมนตัมได้มากกว่าไม้ที่มีน้ำหนักเบา ตามสูตร โมเมนตัม = มวล x ความเร็ว หรือ P = MV แต่ใช่ว่าไม้ที่มีน้ำหนักเบาจะตีลูกออกไปได้แรงน้อยกว่าเสมอไปไม่ หากนักปิงปองรู้จักก้าวเท้าเข้าหาลูกแล้วถ่ายน้ำหนักตัวเข้าหาลูก

การก้าวเท้าเข้าหาลูกจะช่วยทำให้เลิกเอื้อมหรือบิดตัวตี ถ้าไม่ยอมขยับตัวแล้วใช้แต่แรงแขนตีอย่างเดียว โมเมนตัมที่เกิดขึ้นจะได้จากมวลของแขนกับแรงที่ได้มาจากแขนเหวี่ยงออกไปเท่านั้น แต่ถ้ารู้จักเคลื่อนตัวแล้วถ่ายน้ำหนักตัวเข้าหาลูก น้ำหนักตัวของผู้เล่นเองที่โถมเข้าหาลูกจะสร้างโมเมนตัมได้สูงกว่าการใช้แขนเหวี่ยงอย่างเดียว

น้ำหนักตัวส่วนใหญ่ของร่างกายอยู่ที่ส่วนของสะโพกและลำตัว ซึ่งกว่าจะเคลื่อนตัวเข้าลูกได้จังหวะพอดีต้องอาศัยเวลานานกว่าการเหวี่ยงแขนอย่างเดียว ดังนั้นในการฝึกซ้อมจึงไม่ควรฝึกตีลูกปิงปองให้เร็วเกินกว่าที่ร่างกายจะเคลื่อนตัวทัน ควรฝึกอ่านลูกให้ออกว่าคู่ต่อสู้จะตีมาอย่างไรในทิศทางใด ฝึกคาดการณ์ล่วงหน้า เพื่อช่วยทำให้มีเวลาเพียงพอที่จะเคลื่อนตัวเข้าหาลูกและอัดแรงไปที่เท้าหลังโดยบิดสะโพก เอว และลำตัวตาม ฝึกตีลูกช้าๆก่อนจนกว่าจะเคลื่อนตัวได้เร็วพอแล้วจึงตีให้เร็วและแรงขึ้น

ในการฝึก ถ้าใส่ใจกับการเหวี่ยงแขนและหน้าไม้มากเกินไปมักทำให้ลืมการถ่ายน้ำหนักตัว ดังนั้นจึงไม่ควรใส่ใจกับการเหวี่ยงแขนและหน้าไม้เกินไปนัก

โมเมนตัมที่เกิดจากการถ่ายน้ำหนักจะถ่ายเทไปยังลูกปิงปองได้ดีต่อเมื่อในจังหวะที่ไม้กระทบลูกนั้นเคลื่อนลำตัวพร้อมกับแขนและหน้าไม้พร้อมกันไป หรือถ้าจะทำให้โมเมนตัมถ่ายเทได้เต็มที่ ต้องฝึกเคลื่อนลำตัวไปข้างหน้าหรือหมุนเอวแล้วปล่อยให้ลำตัวเคลื่อนที่ช้าลงเพื่อทำให้โมเมนตัมจากน้ำหนักลำตัวถ่ายเทไปที่แขนเพื่อเร่งความเร็วของหน้าไม้ในที่สุด